PSYCHOZA

W latach 50. XX wieku amerykańskim społeczeństwem wstrząsnęły brutalne zbrodnie Eda Geina – „rzeźnika z Plainfield” winnego zabójstwa co najmniej dwóch kobiet. Mroczny portret hieny cmentarnej i zbyt blisko związanego z toksyczną matką psychopaty, który tworzył przedmioty codziennego użytku z ludzkich szczątków, wzbudził fascynację pisarza Roberta Blocha – autora powieści PSYCHOZA. Kunsztowna wizja ekranowej makabry zainspirowanego lekturą Alfreda Hitchcocka dała X muzie jeden z najwybitniejszych dreszczowców w historii kina i podwaliny slashera.

Sekretarka Marion Crane (Janet Leigh) pragnie związać przyszłość z kochankiem Samem (John Gavin), jednak długi mężczyzny uniemożliwiają parze ustabilizowanie wspólnego życia. Zdesperowana kobieta kradnie firmowe pieniądze i ucieka, zmierzając do nieświadomego jej przestępstwa partnera. Dręczona wyrzutami sumienia i zmuszona trudnymi warunkami pogodowymi zatrzymuje się w oddalonym od głównej drogi motelu Bates. Przybytkiem zarządza nieśmiały i „zdominowany” przez matkę Norman (w tej roli balansujący na granicach sprzecznych osobowości Anthony Perkins). W nocy biorąca prysznic Marion zostaje zasztyletowana. Śladem tajemnic i zaginionej podąża jej siostra Lila (Vera Miles), Sam oraz prywatny detektyw (Martin Balsam).

Mistrzowski suspens idzie tu ramię w ramię z burzącym strefę komfortu widzów zaskoczeniem osiągającym kulminację w intensywnej scenie zabójstwa pod prysznicem. Czarno-białe kadry zastępują efekty gore, nadając filmowym zbrodniom wysublimowanego tonu i pozwalając działać wyobraźni odbiorców. Efekt nie byłby tak porażający, gdyby nie przenikliwa muzyka skrzypiec kompozytora Bernarda Herrmanna. Hitchcock buduje strach o wymiarze psychologicznym, demaskując zło w najczystszej postaci kryjące się w meandrach zaburzonego umysłu. „We All Go a Little Mad Sometimes” („Wszyscy czasem popadamy nieco w obłęd”) – przypomina z ekranu uśmiechnięty Norman Bates.

‍

Paula Apanowicz